Donderdagavond 17 november 2016 stond de begroting voor 2016 van Avalex op de agenda, en nee, dat is geen tikfout, 2016 is bijna ten einde, maar Avalex kreeg het niet eerder voor elkaar om een definitieve begroting aan te bieden aan de aandeelhouders, oftewel de zes gemeenten waaronder Pijnacker-Nootdorp. Een begroting waar het een en ander over te zeggen valt. Raadslid Manuela Bijl verwoordt het deze avond als volgt:
“Voorzitter, de begroting van notabene 2016 van Avalex, waar zal ik eens beginnen. Ik begin maar met twee uitgangspunten heel helder te formuleren waarvan ik zeker weet dat wethouder Melzer het eens is. Dan komt ons oordeel, en als laatste wat we vinden van de zienswijze die is opgesteld door het college.
Ten eerste, Avalex moet gewoon opereren en geleid worden als een normaal commercieel bedrijf. En ten tweede, de gemeente moet niet gezien worden als een ‘cash cow’ als het bedrijf cijfermatig uit de bocht vliegt.
Dan onze opmerkingen over de begroting en de zienswijze daarop van het college. In juni 2016 kregen wij te horen dat de definitieve begroting op zich liet wachten, er waren nog een aantal dingen niet verwerkt in de ontwerpbegroting. Eerlijk Alternatief heeft toen niet ingestemd met het voorstel om deze ontwerpbegroting alvast pro forma goed te keuren. Wethouder Melzer gaf toen aan dat als wij als gemeenteraad de begroting niet op deze wijze goedkeurden het gevaar in de lucht hing dat de provincie Avalex weer onder toezicht laat stellen. Wij zeiden toen al dat ons dat juist een hele goede zaak leek.
Want, de provincie ziet bijvoorbeeld toe dat als er geïnvesteerd moet worden, er gekeken wordt naar kostenbesparingen, noodzakelijkheid van investeringen en de stand van zaken op het gebied van opbrengsten. Die hadden wel gehamerd op het feit dat investeringen hand in hand moeten gaan met kostenbesparingen. En op het feit dat de ratio’s wel erg uit de bocht vliegen. En dat is nou net waar het aan schort in deze begroting en aan de mindset die heerst binnen Avalex dat alles wel goed komt via de portemonnee van de gemeente.
Ik zal puntsgewijs onze kritiekpunten noemen;
De verkoop van businessunit bedrijfsafval zou volgens Avalex een positief effect hebben, naar nu blijkt heeft het zelfs een structureel negatief effect.
Het Omgekeerd Afval Inzamelen heeft inmiddels 1 miljoen gekost, grotendeels communicatie en PR, en dat gaat het elk jaar blijkbaar kosten zo laat de meerjarenraming zien. Het omgekeerd inzamelen wordt gezien als de grootste bron van opbrengsten in de komende jaren, maar is ook tevens de hoogste risicofactor. Met de enorme weerstand in de maatschappij en de verschillende geluiden over de werkelijke opbrengsten hebben wij er een hard hoofd in dat de opbrengsten zo rooskleurig gaan zijn.
Wat zorgen baart is dat het gehele verdienmodel van Avalex is gebaseerd op omgekeerd inzamelen. Inmiddels leent het bedrijf er weer op los. Iets wat echt onverantwoord is met de stand van het EV, de ratio’s weerstandsvermogen en solvalibiliteit. De ratio’s zijn om te huilen, maar de teneur schijnt te zijn, de gemeentes betalen toch. De fractie van Eerlijk Alternatief is niet van plan zich door deze ondernemer te laten uitkleden als de tijd daar is.
Een ‘normaal’ afvalbedrijf zou het niet in zijn hoofd halen om dit ambitieuze project nu al in te voeren. Het EV is nauwelijks bijgetrokken, de tegenvallers van de weggelopen klant en de unit bedrijfsafval kunnen niet opgevangen worden en de opgenomen kostenpost voor minicontainers in de ontwerpbegroting van 350.000 euro blijkt nu ineens 2.5 miljoen te zijn, wat voor betekenis had die ontwerpbegroting dan eigenlijk?
Dat u dit accepteert als lid van het Dagelijks Bestuur meneer Melzer, u als financieel expert, u had toch allang samen met de penningmeester in het DB de directeur op het matje moeten roepen dat dit zo niet kan? Een directeur overigens die ruim 4 ton nodig had voor directieadviezen en juridische adviezen. Het lijkt wel alsof er nog drie directeuren aan het werk zijn. Sowieso verbazen wij ons dat kantoorpersoneel dertig procent uitmaakt van het personeelsbestand. Die overhead vinden wij veel te groot. Negen communicatieadviseurs voor een afvalbedrijf. Belachelijk. Dit noemen wij geen gepast gedrag in een bedrijf waar vele uitvoeringsmedewerkers hun baan kwijt raken, door externe inhuur, door het afstoten van het bedrijfsafval en de weggelopen klant. Want daar zullen de klappen gaan vallen, Avalex heeft geen inzicht in de kostenbesparende maatregelen gegeven.
Een normaal afvalbedrijf zorgt voor zijn core-business, afval ophalen. Met mensen, vrachtwagens en een depot. Hoe moeilijk kan het nou zijn, zeggen we al jaren, geen gouden randjes, geen te ambitieuze plannen, maar gewoon hard werken. En zorgen dat je je klanten houdt en vooral tevreden houdt, want waarom is Irado weggegaan, was het de prijs, kwaliteit, service, of de organisatie?
Daar moet u bovenop zitten in het Dagelijks Bestuur wethouder. Waarom lopen klanten weg, waarom morren ze, en waarom vallen de kosten altijd tegen en is er twijfel over de opbrengsten.
Er is ook nog steeds geen tarievenstructuur, welke gemeente moet wat betalen. In het Dagelijks Bestuur buitelt men over elkaar heen zonder eruit te lijken te komen, door de nieuwe leningen wordt het steeds moeilijker om naar een overheids- NV te gaan. Waarom staan alle benodigde beslissingen, al aangekondigd in 2012, nog steeds on-hold, waarom komen er steeds tegenvallers bij en waarom heeft Avalex zelf nog geen bezuinigingsaanpak en maatregelen gepresenteerd.
Ik zal het u zeggen, omdat u als gemeente gezien wordt als onuitputtelijke geldbron. Avalex schrikt niet van de ratios en de negatieve incidenten, want de gemeente spring vast wel bij. Een hartgrondig misverstand dat Avalex niet failliet zou kunnen gaan. En een groot misverstand dat wij als gemeenteraad dit accepteren. Een denkfout van een bedrijf dat wederom niet ‘In Control’ is en in de echte ondernemerswereld allang ten onder gegaan was aan een slimmere, goedkoperen en vooral betere concurrent die zich gewoon bezig houdt met afval ophalen en inzamelen. Een gezond bedrijf denkt na over investeringen en besparingen, heeft gezonde ratio’s.
Wat nu? De zienswijze vinden we veel te zacht, er moeten eisen gesteld worden, het college laat zich weer het bos in sturen door te geloven in het sprookjesplaatje van de opbrengsten, schrikt niet van de overhead, de leningen en de investeringen en staat vol van constateringen, en eist enkel uitleg over voldongen feiten.
We snappen dat we ons AB-lid, Frank van Kuppeveld op pad moeten sturen met een stevige zienswijze, dat is dit niet. U helpt het Algemeen Bestuur niet om haar taak naar behoren te kunnen uitvoeren en het Dagelijks Bestuur zou veel meer bovenop de bal moeten zitten, besturen is alles weten, nee durven zeggen en bij durven sturen.
Eerlijk Alternatief wil een economisch gezond bedrijf dat afval ophaalt. Geen pruilende kleuter die probeert werkjes uit groep zes te doen, compleet zijn eigen gang gaat en toch steeds complimentjes en extra snoepjes verwacht. Was het maar zo dat we morgen konden zeggen: vraag maar drie offertes aan bij andere bedrijven. Wij zijn klaar om afscheid te nemen van Avalex.”
Donderdag 24 november neemt de gemeenteraad een beslissing over de inhoud van de zienswijze. Het debat zoals hierboven beschreven is HIER terug te kijken.