Fractievoorzitter Hanneke van de Gevel is stomverbaasd en boos: “Wat is er nu weer aan de hand, dacht ik, toen ik de reactie, in de vorm van een zienswijze, van het college zag op de begroting van Avalex. Ik ga het u proberen uit te leggen in jip-en-hanneketaal.
VVD-wethouder Melzer zit in het Dagelijks Bestuur (DB) van Avalex. Hij volgde in het dagelijks bestuur zijn vertrokken collega Peter van Haagen op. Melzer is lid van het Dagelijks Bestuur, maar is niet zoals Van Haagen de penningmeester, dat is wethouder Hans Horlings van de gemeente Midden-Delfland. Het gehele Dagelijks Bestuur, dus ook wethouder Melzer moet als bestuursorgaan samen met de directie van Avalex zorgen dat het goed gaat met het bedrijf, want zes gemeenten zijn eigenaar van dit bedrijf. Het Algemeen Bestuur, waarin CDA-raadslid Frank van Kuppeveld onder andere inzit toetst en controleert het Dagelijks Bestuur. Aan het AB dan ook de schone taak om op 30 juni aanstaande de begroting, wel of niet aangepast aan de mening van de zes betrokken gemeenten, goed of af te keuren. Onze gemeenteraad moet zorgen dat we het eens zijn over een advies om het AB-lid zo goed mogelijk een keuze te kunnen laten maken. Een goede controle op Avalex en de activiteiten van het Dagelijks Bestuur is broodnodig want Avalex heeft een op zijn zachtst gezegd, roerige geschiedenis.
Elk jaar komt er een begroting van Avalex op tafel, zoals bij elk bedrijf en begroting moet dan weer door naar de gemeenteraden. Er zijn zes gemeentes die eigenaar van Avalex zijn. Al die zes gemeenteraden moeten dus iets van die begroting vinden.
Begroting Avalex voldoet niet
Nu schrijft wethouder Melzer aan ons dat die nieuwe begroting van 2017 helemaal niet voldoet. Ook gaf Melzer aan dat het Dagelijks Bestuur, waar hij onderdeel van uitmaakt, niet helemaal scherp geweest is om een dergelijk slechte begroting aan te bieden aan de raad, maar spreekt de hoop uit dat met een kritische brief de begroting op tijd aangepast kan worden zodat die nog binnen de gestelde termijn naar de provincie kan. Een tijdspad waar Avalex wel vaker de hand mee heeft gelicht, want het bleek in het verleden al erg lastig om de jaarrekening op tijd geaccordeerd te krijgen door de accountant.
Kritiek op begroting
De kritiek op de begroting die nu voor ligt is dat het slecht leesbaar is en niet te vergelijken is met de eerdere begrotingen. De begroting bevat een onduidelijke uitleg en als klap op de vuurpijl staat er bijna niets in over het nieuwe omgekeerd inzamelen. U weet wel…. het plastic, papier enzovoort wat straks thuis wordt opgehaald en waar veel geld voor nodig is.
De bijdrage van de gemeentes stijgt met zo´n 3 miljoen en waarom wij dan meer zouden moeten betalen is niet duidelijk. Een en ander voortkomend uit het feit dat het principe van ‘fixed price’ wordt losgelaten.
Nu hadden wij in het verleden ook afgesproken dat het principe gehanteerd wordt dat de vervuiler betaalt en dat Avalex moest laten zien wat elke gemeente moet betalen, maar de afvalboer lijkt dat vergeten te zijn in deze begroting. Al met al kan deze begroting niet door de beugel omdat het niet te beoordelen is.
Advies wethouder pro forma goedkeuren
Dan adviseert wethouder Melzer gisteravond de gemeenteraad vervolgens om de begroting maar pro forma goed te keuren. In afwachting van alle zienswijzen van de andere gemeenten en een herziene begroting. Als wij de begroting niet goedkeuren, komt Avalex onder preventief toezicht te staan van de Provincie, wat al eens eerder gebeurde. Dat is voor een bedrijf niet leuk en niet handig want bij elke uitgave of wijziging heb je een handtekening nodig van de Provincie.
Preventief toezicht Provincie
Preventief toezicht van de provincie vinden wij helemaal geen slechte zaak, de provincie heeft bij Avalex laten zien die toezichthoudende taak prima uit te voeren en in die tijd ging het ook beter met Avalex. Wethouder Melzer blijft schermen met het opgebouwde eigen vermogen dat sneller groeide dan verwacht, maar daar zat ook een incidentele meevaller bij door de verkoop van het bedrijfsgedeelte dat verantwoordelijk was voor het inzamelen van bedrijfsafval. Een opbrengst die je natuurlijk in de toekomst niet hebt. Of een bedrijf ‘in control’ is hangt niet alleen af van het Eigen Vermogen, want Avalex heeft voor een relatief klein bedrijf meer dan 40 miljoen aan Vreemd Vermogen, oftewel geleend geld. En een grote investeringsscope in de toekomst om tot omgekeerd inzamelen te komen, dus toezicht van de provincie in deze precaire tijden vinden wij geen last, maar een lust.
Wie heeft er zitten slapen
Ik ben het echt zat. Ik gaf aan dat we een heel onstuimig verleden hebben met Avalex. Wie heeft er nu weer zitten slapen? Het Dagelijks Bestuur? Zijn het de wethouders die geen tijd of kennis genoeg hebben om dit bedrijf goed te kunnen besturen. Het is niet voor niks dat er een rapport is gemaakt over de strubbelingen bij Avalex waarin gesteld werd dat er zo snel mogelijk overgegaan moet worden naar een governance structuur in de vorm van een NV met een Raad van Commissarissen/Toezichthouders, anders dan een bestuur bestaande uit steeds wisselende politici die niet altijd verstand van zaken hebben of niet goed geïnformeerd worden door Avalex zelf.
Financiële drempels
Maar om over te kunnen gaan naar een NV stuit Avalex op het probleem van het Vreemd Vermogen. Om naar een NV te gaan moeten de lopende leningen afgelost worden en tegen nieuwe condities, misschien wel slechtere, opnieuw aangegaan worden. Mede door die financiële onzekerheden en deze krakkemikkige begroting vinden wij dat Avalex juist niet ‘In Control’ is. Maar wij vinden ook dat de afspraken nagekomen moeten worden en die waren halverwege vorig jaar dat gemeentes geen cent meer bij hoefden te leggen en dat konijn springt nu toch weer uit de hoge hoed. We hebben al zo vaak gezegd dat als het huishoudboekje niet op orde is en er geen ruimte is, je geen dure investeringen moet aangaan, niet teveel administratieve overhead moet hebben en zuinig aan moet doen. Volgens ons heeft het DB steken laten vallen, Avalex de boekhouding niet op orde en keuren wij de begroting af en zie wij een voordeel in het feit dat dat gaat betekenen dat de Provincie zich met dit bijzondere bedrijf gaat bemoeien. Het houdt een keer op, organisatorisch is er nog niks veranderd en deze problemen blijven onverwachts opduiken zonder dat er voldoende op gestuurd kan worden.
In een notendop de geschiedenis:
In 2007 heeft er een rekenkameronderzoek plaatsgevonden omdat het een zooitje was bij Avalex (op verzoek van mij nota bene).
In 2008 was er een overschrijding van 800.000 euro op het wagenpark van Avalex en werd er een nieuw softwaresysteem (SAP) ingekocht wat uiteindelijk miljoenen meer bleek te kosten dan was begroot. In 2010 en 2011 was er een tekort van ruim 4 miljoen. In 2010 was er een onderzoek vanuit alle gemeentes naar Avalex.
In 2012 kwam er een rapport van Deloitte met een harde conclusie over wanbeleid bij Avalex. In dat zelfde jaar struikelde voormalig PvdA-wethouder Oudhof op Avalex, het afvalproject Ryck, en stapte op. Eerder dat jaar werden zowel de directeur als de accountant van Avalex de laan uitgestuurd. In 2013 kelderde het eigen vermogen van Avalex naar min 4 miljoen.
Wat mij betreft komen ze onder toezicht van de provincie maar dan moeten alle gemeentes dat vinden. Ik hoor de vorige wethouder nog tegen mij zeggen: “Mevrouw Van de Gevel u moet eens positiever denken en niet zo kritisch en sceptisch zijn”.
Ik heb mijn buik ervan vol. Zie hier wat ik, of kranten, er eerder over schreven.”
Artikelen
18-9-2015 Anders afval inzamelen
18-9 2014 Avalex is er nog lang niet
16-1-2013 Avalex belooft beterschap
12-12-2012 Avalex blijft zorgelijk
1-12-2012 Chinees spreken bij Ryck
31-05-2012 Oudhof maakt een fout