Regionalisering Brandweer, door Bert van Tilburg
Afgelopen dinsdag heb ik de discussie vanaf de tribune bijgewoond van de commissie Burger en Bestuur in het Raadhuis van de buurgemeente Zoetermeer.Het onderwerp was de ‘Regionalisering Brandweer’. Ik wil het even in het kort schetsen, voor de mensen die niet zo goed thuis zijn in de organisatie van de (nu nog gemeentelijke) brandweer.
Pijnacker-Nootdorp maakt deel uit van de Gemeenschappelijke Regeling ‘Hulpverlening Regio Haaglanden’. Ik wil dit in het vervolg afkorten met GR-HRH, de GR-HRH wordt gevormd door 9 gemeenten (ook de gemeente Zoetermeer is lid van de HRH). De centrum gemeente is Den-Haag. Hier bevindt zich ook de Regionale Alarm Centrale in het vervolg af tekorten met RAC. De HRH wordt bestuurd door een Dagelijks Bestuur en een Algemeen Bestuur. Het AB en het DB zijn verantwoordelijk voor de aansturing en uitvoering die de HRH betreft. Het bestuur word gevormd door de 9 burgemeesters met als voorzitter van het DB de burgemeester van de centrumgemeente, de Hr. Van Aartsen. In de GR-HRH is bijv. geregeld hoe er bijstand wordt verleend aan de gemeenten die deel uitmaken van de regio. Ook het grootschalig optreden bij grote calamiteiten wordt in deze GR geregeld, het aanschaffen van nieuw materieel, uitrukkleding enz. Officieren van dienst en ook officieren incident gevaarlijke stoffen draaien waar nodig gezamenlijke diensten. Ook de opleidingen worden gemeenschappelijk georganiseerd.
Uit het bovenstaande blijkt dat er een goede samenwerking is tussen de deelnemende gemeentes. Dit loopt bijzonder goed zoals ik van zeer nabij kan meemaken. Mijn zoon Joost is vrijwilliger bij de brandweer P-N. Ook zelf ben ik 31 jaar actief lid van de brandweer geweest (als vrijwilliger). Om een lang verhaal kort te maken. Er is een wet in de maak die heet Veiligheidsregio die het een en ander wettelijk gaat vastleggen hoe te handelen bij calamiteiten. De wet gaat er van uit dat het grootschalig optreden gewaarborgd word. Dat wil zeggen 24 uur per dag 7 dagen in de week dus op ieder tijdstip van de dag zal niet alleen de brandweer maar ook de politie en geneeskundige dienst inzetbaar moeten zijn. De uitvoering van de wet Veiligheidsregio kan alleen worden gewaarborgd als men op alle uren van de dag beschikt over voldoende mensen en materieel. Dus dat betekent dat P-N voldoende menskracht en materieel moet leveren zonder dat het ten koste van de veiligheid van onze eigen gemeente gaat. In het groot eigenlijk de gehele regio. De ramp met het Turkse vliegtuig in een weiland voor de landingsbaan van Schiphol is hier een sprekend voorbeeld van.
Van het kort schetsen zie ik dat dit toch moeilijk is. En nu tot de kern komende waar het om gaat ‘de Regionalisering’. Het komt hier op neer dat al het brandweer personeel, vrijwilliger en beroeps in dienst treed van de Veiligheidsregio Haaglanden dus los gekoppeld wordt uit onze gemeentelijke organisatie. Dus moet er een wijziging komen in de huidige Gemeenschappelijk Regeling (GR) deze GR kan alleen maar gewijzigd worden als alle deelnemende gemeentes dit goedkeuren. Als er één tegen is gaat de wijziging van de GR niet door.
In december 2008 hebben 3 gemeentes t.w. Pijnacker-Nootdorp, Zoetermeer en Leidschendam-Voorburg tegen deze wijziging gestemd. Dit omdat zij van oordeel waren dat er geen financiële onderbouwing was en een aantal zaken die men wilde amenderen niet mogelijk was. Het was meer een gehalte van stikken of slikken grof gezegd. Er is een (nieuw) plan van aanpak gekomen dit naar aanleiding van de verwerping van de nieuwe GR door de drie gemeentes. De raad van Pijnacker-Nootdorp heeft met uitzondering van onze fractie in principe aangegeven dat men geen bezwaar meer heeft tegen de GR-VRH.
Zoetermeer heeft een brief aan de voorzitter van de HRH gezonden met een aantal punten. Tevens heeft de commissie van Zoetermeer de Hr. Van Aartsen uitgenodigd het een en ander toe te lichten aan de hand van de geschreven brief. De Hr. Van Aartsen zegde de commissie toe het een en ander in het algemeen bestuur van de HRH voor te stellen en de wijzigingen die naar zijn mening logisch waren in de nieuwe GR aan te vullen. De commissie heeft wel gevraagd voor het aannemen van de nieuwe GR om een terugkoppeling. Ook dat zegde de Hr. Van Aartsen toe. Voor de hele operatie van het inrichten van een GR-VRH had vorig jaar de Min. Van BIZA € 1,6 miljoen ter beschikking gesteld (waarvan 8 ton in eerste instantie) maar de volgende 8 ton wordt pas uitgekeerd als er een GR-VRH is. Men heeft deze 8 ton ook een klein beetje gebruikt als stok achter de deur. Dus de eerstvolgende stap is dat de GR-VRH een feit is. Aan het eind van het proces zal men definitief moeten instemmen.
De gemeentelijk brandweer Pijnacker-Nootdorp is op de huidige taak berekend (een voorbeeld voor heel Nederland zegt men binnen deze regio). Ik ook trouwens. Nieuwe kazerne, overdag is er een ploeg beroepsmensen die uitrukken en vrijwilligers die ’s avonds en in de weekeinden dienst draaien (zo’n 80 totaal), ook de piket dienst van div. officieren is geregeld.
Waar het onze fractie om gaat dat ons en ik zeg ‘ons’ omdat wij als Gemeente Pijnacker-Nootdorp de verantwoording dragen voor beroeps- en vrijwillig personeel. Het gaat er om dat bij inpassing naar een gehele nieuwe structuur ieder zo goed mogelijk moet worden geplaatst. Om u eerlijk de waarheid te zeggen denk ik dat de hogere officieren wel aan hun trekken zullen komen maar voor de mensen daaronder heb ik mijn vraagtekens. Ik heb goed contact met het personeel van de brandweer ook met de BOR (Bijzondere Ondernemings Raad) dit om de vinger aan de pols te houden of het een en ander binnen de gestelde doelen goed verloopt. Het contact met de BOR is uiteraard informatief omdat de BOR en het BGO (Bijzonder Georganiseerd Overleg, de vakbonden) hier een eigen beslissende rol in spelen.
Samenvattend: wat een (grote) zorg (en angst) van Eerlijk Alternatief is: dat we een structuur krijgen als bij de politie waar je als raad geen zeggenschap meer over hebt en waar ook de burgemeester niet meer rechtsreeks invloed kan uitoefenen. Dus Eerlijk Alternatief is geen tegenstander van de voorgestelde regionalisering maar alleen als er goede waarborgen zijn voor de huidige medewerkers van de brandweer. Dit geldt voor beroeps en vrijwilligers. Financieel dus budget neutraal. En ook een belangrijk punt voor onze fractie is of er sturingsmogelijkheden komen in de GR-VHR (niet alleen financieel).
Bert van Tilburg, april 2009.